De huidige opleidingen bos- en natuurbeheer kennen hun oorsprong in de laat 19e en begin 20e eeuw. De Heidemij startte in deze tijd enkele cursussen met het doel om nieuw personeel op te leiden. Tot in de jaren ’80 stond vooral de praktijk centraal, in de vorm van bosexploitatie, bosteelt, bosbedrijfseconomie, jacht, rentmeesterij en bosbeleid. Daarna lag meer de nadruk op ecologie, natuurherstel en natuurinrichting, waar wij vandaag de dag bekend mee zijn.
Cursus bosbeheer
In 1903 startte de A- en B-cursus bosbeheer in Arnhem. De A-cursus voor bosbazen, werkbazen en boswachters en een B-cursus voor opzichters. De toelatingseisen waren redelijk zwaar, aangezien het aantal aanmeldingen drie à vier keer zo hoog waren als het aantal plaatsingsmogelijkheden. Het toelatingsexamen was dan ook intens, met afwisselend schriftelijk werk en mondelinge toetsing. Alleen mannen met een ervaring in bos- en natuurbeheer werden toegelaten voor deze toetsingen. De vraagstukken bestonden uit wiskunde, Nederlands, buitenlandse vertalingen, ecologie en techniek. Er werd afgesloten met een toelatingsgesprek; dit soort mondelingen examens hebben ruim 80 jaar deel uitgemaakt van de toelating. Als verondersteld werd dat een kandidaat te streekgebonden was of grove fouten maakte, was het gesprek snel afgelopen. Bij toelating mocht je door met een ‘theoretische periode’ van tien maanden totaal, wat bestond uit 33 uur klassikale lessen per week. De eerste lichting bestond uit 24 afgestudeerden, waarbij slechts een klein aantal daadwerkelijk bij de Heidemij in loondienst kwam. Deze afgestudeerden hebben in 1905 de Vereniging van Oud-Leerlingen van den Cursus der Nederlandsche Heidemaatschappij opgericht.
Tekenles in 1937. Door: Gelders Archief.
Viering 50 jaar cursus (1953). Door: Gelders Archief.
Hogeschool van Hall Larenstein
Ruim 50 jaar later werd de cursus de Bosbouw en Cultuurtechnische School, waarbij de A- en B-cursussen langzaam omgevormd werden tot de huidige versie van de middelbare en hogere beroepsopleidingen. De school was gehuisvest in de Witte Villa in park Sonsbeek. De BCS fuseerde in 1988 met de opleiding Tuin- en Landschapsinrichting in Boskoop (anno 1898), de Koloniale Landbouwschool in Deventer (anno 1912) en met het Van Hall Instituut in Leeuwarden. Hieruit ontstond de alom bekende Hogeschool Van Hall Larenstein in Velp, waar jaarlijks vele alumni bij Arcadis in dienst komen.
De Witte Villa in Park Sonsbeek, jaren ’50. Door: Gelders Archief.
Larenstein in 1974. Door: Gelders Archief.