KNHM Foundation organiseert ieder jaar dé uitdaging voor actieve bewoners: Kern met Pit. Buurtbewoners met een droom of een goed idee om hun buurt of wijk te verbeteren kunnen meedoen. Hiermee wil KNHM de betrokkenheid van bewoners bij hun directe leefomgeving vergroten en helpen om hun droom te realiseren. De wedstrijd prikkelt mensen om zelf aan de slag te gaan met initiatieven waar de overheid zich terugtrekt of door krimp faciliteiten wegvallen. Maar ook initiatieven om de buurt groener en gezelliger te maken zijn welkom.
De eerste kern met Pit werd georganiseerd in 1978. Tijdens deze eerste editie werd onder andere in Edam een oude burgemeesterswoning omgetoverd tot clubhuis. Het daarvoor benodigde geld bracht de groep “Bosvolk Edam”, bijeen uit een rommelmarkt. In Grolloo werd een speelplaats aangelegd bij de openbare lagere school. En buurtschap De Noord in Noord-Holland organiseerde op een zaterdag een marathon-actie waarbij 24 uur lang een kerktuin onder handen werd genomen. Het werk ging hier de hele nacht door bij het licht van schijnwerpers.
Een marathonactie waarbij binnen 24 uur een kerktuin onder handen werd genomen door buurtschap de Noord, Noord-Holland (1978). Uit: De Rechte Voor, 30e jaargang, nummer 16 (26 mei 1979).
Prijsuitreiking
Tijdens deze eerste editie ontvingen 84 bewonersgroepen het predicaat „Een Kern waar Pit in zit”. Deze ontvingen zij in de provinciehuizen, waar de oorkonde door de commissaris van de Koningin of een gedeputeerde, werd uitgereikt. Iedere geslaagde deelnemer ontving ook een geldprijs van 1.000 gulden en een feestelijk bloemetje.
De eerste prijsuitreiking van ‘Een Kern waar Pit in zit’ in het Limburgse provinciehuis te Maastricht trok veel belangstelling (1979). Uit: Tijdschrift der Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij, 91e jaargang (1980), nr. 1.
De contactpersonen van zeven ‘Kernen waar Pit in zit’ uit Limburg, beloond met een predicaat, bedrag van 1000 gulden en bloemetje (1979). Uit: Tijdschrift der Koninklijke Nederlandsche Heide Maatschappij, 91e jaargang (1980), nr. 1.
Tijdens deze prijsuitreiking gaf hoofdjury-voorzitter Prof A. Kleijn een bondig overzicht van de prestaties van de trofeewinnaars, waarna Prins Claus de trofeeën uitreikte en nogmaals zijn betrokkenheid en waardering voor Kern met Pit beklemtoonde. Tijdens de sluiting was de aandrang tot herhaling van de competitie zo groot dat het Bestuur, nadat ook de Rabobank wederom een royale bijdrage toezegde, besloot voor de periode 1981-1983 een volgende Kern met Pit te organiseren, waarna er nog vele volgden.
Eigen jeugdruimte
Zo kregen de jeugd van Oud-Zevenaar in 1992 dankzij Kern met Pit een eigen jeugdruimte. De jongeren mochten zelf uitmaken hoe de ruimte werd ingericht. Bijzonder is dat de buurtbewoners het gebouw in de vrije uren eigenhandig hebben gemaakt zonder ook maar iets in rekening te brengen. Normaal zou dat zo’n 90.000 gulden hebben gekost, maar door zelfwerkzaamheid van de Oud-Zevenaren kon dat geld worden uitgespaard. Meer dan 100 leden van de schuttersvereniging Sint Anna hebben ook zonder enige vergoeding aan hun Kern met Pit project meegeholpen. ‘ s Avonds na hun werk gingen ze even thuis eten en daarna gingen ze aan de slag in het schuttersgebouw.
De nieuwe jeugdruimte in Oud-Zevenaar (1992). Door: Peter Drent, uit Heidemij Tijdschrift 1992 – 1.
Blijvend karakter
De praktijk leert dat de resultaten van dit soort initiatieven een blijvend karakter hebben, omdat mensen zich verantwoordelijk blijven voelen voor iets wat ze zélf tot stand hebben gebracht. Wanneer bijvoorbeeld bewoners van een wijk met elkaar een speeltuin hebben gemaakt dan is dat ‘hun’ project. De motivatie om het in stand te houden is dan ook groot. Dat geldt ook voor projecten als het opzetten van een museum over de plaatselijke historie, het uitzetten van een educatieve route in een natuurgebied, het uitgeven van een wijk- of dorpskrant, het restaureren van een molen en ga zo maar door. Wat bewoners zelf bedacht en uitgevoerd hebben, heeft de beste kansen op een duurzaam voortbestaan.
Iedereen kan zich inschrijven, maar er gaat wel een selectie aan vooraf. Ben je eenmaal Kern met Pit-deelnemer, dan opent dat direct deuren bij gemeenten en andere organisaties. Het hele jaar staat de KNHM klaar voor de deelnemers met tips, advies en contacten in het netwerk. Daarnaast kunnen deelnemers gratis meedoen aan interessante workshops en bijeenkomsten. En voor bijvoorbeeld een (bouw)technische vraag zorgen Arcadianen voor een oplossing. Meer weten? Neem een kijkje op www.kernmetpit.nl.
JVF De Heurne wint de Gouden Pit voor het volledig gerenoveerde Heurns Veld (2021). Het veld is bedoeld om te ontmoeten, bewegen en spelen en voor natuurbeleving en -educatie. Eigen foto.